NOWOŚCI / GathamAudio to absolutnie nowa firma na rynku audio. Zastosowanie tradycyjnej technologii instrumentów muzycznych z południowych Indii do budowy kolumn głośnikowych być może zrewolucjonizuje świat miłośników dobrego brzmienia. Zestway były już mierzone i testowane w Polsce.
Po kilku latach sportów ekstremalnych i dźwiękowego harakiri w wykonaniu Mahavishnu Orchestra kolejne wcielenie Johna McLaughlina – Shakti – okazało się zdecydowanie bardziej stonowane. W instrumentarium grupy pojawiły się dwa indyjskie instrumenty perkusyjne pochodzące, żeby było ciekawiej, z przeciwległych krańców Indii. Jeden z nich to oczywiście charakterystyczna dla klasycznej muzyki północnych Indii tabla, drugi to mało znany pochodzący z południa instrument Ghatam.
Ghatam jest to właściwie gliniany garnek, tak jest z pozoru… Ghatam jest jednym z najstarszych instrumentów perkusyjnych w południowych Indiach. To zasadniczo gliniany garnek z wąskim wylotem, w Polsce określono by go pewnie raczej jako dzban. Wykonany głównie z gliny, ale z dodatkiem mosiężnych lub miedzianych opiłków, oraz z niewielką ilością opiłków żelaznych. Dźwięk ghatama zależy od jego wielkości oraz ilości metalowych domieszek w masie z której go wykonano. Strojenie można skorygować przez zastosowanie wypełnienia z plastycznej gliny lub wody. Słuchając muzyki Shakti wyraźnie słychać „metaliczną” barwę dźwięku ghatama…
Przy okazji wzmożonych kontaktów z naukowcami i studentami z Indii udało się trafić na firmę, która postanowiła wykorzystać doświadczenia płynące z budowy hinduskich bębnów, do budowy specyficznych obudów głośników niskotonowych/szerokopasmowych.
Czytelnikom sceptycznym, co do umiejętności i obecnej pozycji Hindusów w dziedzinie techniki i przemysłu przypominamy uprzejmie, że na przykład huta Warszawa jest obecnie własnością największego koncernu stalowego na świecie ArcelorMittal, co znajduje odzwierciedlenie w obecnej nazwie firmy: Arcelor Huta Warszawa. Aby nie szukać za daleko klasyczne samochody Jaguar – to obecnie marka indyjska, której właścicielem jest koncern TATA Motors, zresztą nazwę tę TATA zakupiła w pakiecie z nazwami Land Rover, Daimler, Lanchester oraz Rover. Nie należy więc ani na produkty indyjskie ani na ich myśl techniczną patrzeć nadmiernie sceptycznie.
Specjaliści z GathamAudio® spróbowali używać innych materiałów do „domieszkowania” gliny, z której robione są Ghatamy i stwierdzili ich znaczny wpływ na brzmienie instrumentu.
Oczywiście w przypadku wykorzystywania glinianej obudowy do głośnika dźwięk nie jest generowany przez uderzenie muzyka dłonią, lecz przez zainstalowany przetwornik elektroakustyczny. Nasi indyjscy goście zwrócili się do nas z prośbą o pomoc w stworzeniu możliwości wykorzystania materiałów służących w Europie do budowy instrumentów muzycznych i wykonanie próbnej serii badań i pomiarów glinianych obudów do głośników domieszkowanych materiałami szlachetnymi akustycznie…
Ponieważ obudowa głośnika wykonana w oparciu o tradycyjna technologię gliny domieszkowanej różnymi substancjami wykonano szereg prób wykorzystania różnych materiałów. Wykonano z nich płytki wzorcowe które umieszczono we wzbudniku drgań i dokonano analizy drgań własnych w oparciu o technikę szybkiej transformaty Fouriera (FFT)
Okazało się że najbardziej obiecujące rezultaty zapewnia zmieszany w odpowiedniej proporcji drobny śrut ze stali 0H18N9 czyli INOX i drobne kawałki drewna.
Dzięki temu można było wpływać na gęstość własna kompozytu glinianego i jego własności tłumiące. Cała tajemnica tkwi w drewnie, po licznych próbach zdecydowano się na zastosowanie „drewnianego złomu lutniczego” czyli odpowiednio rozdrobnionych fragmentów instrumentów smyczkowych. Informacja o gradacja tej swoistej „mielonki” nie jest dostępna podobnie jak proporcje składników glinianej mieszanki.
Po zakończeniu analizy związanej ze składem gliny zmodyfikowano także tradycyjny kształt ghatama. Wszak przestał on być dzbanem a stał się wyrafinowana obudowa głośnika.
Oryginalny kształt obudowa zawdzięcza rozważaniom ogólnie znanym o wpływie kształtu obudowy na przenoszenie dźwięku Doświadczenie wykazało, że ekspotencjalne zakończenie komory głośnika delikatnie podkreśla brzmienie niskich częstotliwości wykorzystując „efekt tuby”. Dodatkowo występuje też aspekt pozatechniczny i promarketingowy, ponieważ kolumny głośnikowe prostopadłościenne wyraźnie się wyrafinowanym słuchaczom znudziły.
Widać to na rynku, gdzie pojawiają się kolumny o mniej lub bardziej udziwnionych kształtach. Ponieważ stopień skomplikowania powoduje proporcjonalny do niego wzrost ceny to budzi to jednak pewne podejrzenia.
Co do zastosowanego przetwornika, to możemy zdradzić jedynie, że obudowa jest skonstruowana pod kątem głośnika 8 calowego, któremu może towarzyszyć koncentrycznie umieszczony głośnik typu supertweeter pokrywający częstości powyżej 10kHz. W prezentowanym prototypie zastosowano modyfikowany głośnik wyprodukowany w UE.
Generalnie prezentowana technologia okazała się bardzo obiecująca i jej dalszy rozwój jest obecnie w rękach właściciela GhatamAudio® – pana S. Rajakaruna.
Sylweter Przetwornicki, fot. wstereo.pl
PS. Powyższy tekst to oczywiście nasz żart na Prima Aprilis!
Brak komentarzy